Këshilla e Aliut, radiallahu anhu

Këshilla e Aliut, radiallahu anhu
el-Istikame

Kumeil Ibn Zijad ka thënë:"Ali ibn Ebi Talib më mori për dore dhe më çoi drejt shkretëtirës. Kur e mbërritëm atë, ai u ul, mori frymë thellë dhe tha:


"O Kumeil Ibn Zijad! Zemrat janë konteinerë, kështu që më e mira ndër to është ajo që ruan më të mirën. Pra, mbaje mend këtë që po ta them.


Njerëzit janë tre llojesh: Dijetari që është rabani1, ai që mëson duke qenë në shtegun e shpëtimit, dhe turma e ngatërruar që ndjek çdonjërin i cili thërret – duke u lakuar me çdo erë -, ata nuk janë të ndriçuar me dritën e dijes, e as që mbështetën në vend të sigurt.


Dija është më e mirë se pasuria. Dija është një mbrojtje për ty, ndërsa je ti ai që duhet ta mbrosh pasurinë. Zekati i dijes është vepra, ndërsa harxhimi e pakëson pasurinë. Dashuria ndaj dijetarit është pjesë e fesë. Dija sjell bindje për dijetarin në jetën e tij dhe e bën atë të ketë reputacion pas vdekjes, ndërsa dobia e pasurisë pushon kur ajo të vdesë. Grumbulluesit e pasurisë kanë vdekur ndonëse ata ende janë të gjallë, ndërsa dijetarët mbeten për sa kohë që të mbetet koha – vetet e tyre humbasin, por shembujt e tyre mbeten në zemrat.


Këtu, vërtet këtu [dhe ai tregoi nga gjoksi i tij], ka dije, vetëm sikur të mund të gjeja mbartës për të. Por, në vend të kësaj kam gjetur se ata kuptojnë shpejt, por s'janë besnikë. Ata përdorin atë çfarë i përket fesë për përfundime të kësaj bote. Ata përpiqen të përdorin dëshmitë e Allahut kundra librit të Tij, duke ndjekur verbërisht njerëzit e së vërtetës, por duke mos pasur mprehtësi/depërtim përsa i përket pranimit të saj.


Dyshimi i shpon zemrat e tyre kurdo që ngrihet ndonjë gjë e diskutueshme. Ata s'janë as kështu as ashtu. Ata nuk dinë ku gjendet e vërteta, dhe nëse gabojnë, ata nuk e dinë pse. Ata kanë rënë nxehtësisht në dashuri me diçka, gjendjen e së cilës ata nuk e dinë, kështu që ata bëhen një sprovë për të tjerët.


Dhe vërtet, e mira më e mirë është për njeriun të cilit Allahu ia ka dhënë të kuptuarit e fesë, ndërsa personit i mjafton si injorancë që ai nuk di rreth fesë së tij. Personi i tillë është i dhënë me pasion pas kënaqësive, i mësuar me ndjekjen e dëshirave, apo është ai që është dhënë pas grumbullimit të pasurisë. Njerëzit e tillë s'janë nga thirrësit e fesë, por ata gjasojnë më shumë me kopenë që kullos. Dhe kështu dija vdes me vdekjen e atyre që e mbartin atë.


O Allah, po! Toka s'do të jetë pa atë që qëndron i drejtë për Allahun me dëshmi, që dëshmitë e Allahut dhe shenjat e qarta mos të shfuqizohen. Ata janë të cilët janë të pakët në numër, por që kanë më së shumti vlerë tek Allahu. Me ta, Allahu shpall dëshmitë e Tij midis bashkëkohasve të tyre dhe kultivon ato në zemrat e atyre që janë të ngjashëm me ta. Me ta, dija mësyn dhe vjen në dritën e vërtetë, kështu që ata që janë mësuar me jetesë të lehtë gjejnë vështirësi në të. Ata gjejnë lehtë dhe ata janë të qetë me atë që u shkakton shtangie injorantëve. Ata jetojnë në këtë botë me trupat e tyre, ndërsa shpirtrat e tyre janë të ngjitur për gjëra më të larta. Ata janë përfaqësuesit e Allahut në tokën e Tij dhe thirrësit për në fenë e Tij. Ah, sa do të doja t'i shihja ata! Dhe kërkoj faljen e Allahut për vete dhe për ty. Nëse do, mund të shkosh".2

1. Rabani: Dijetar i cili vepron në pajtim me dijen e tij dhe ka mprehtësi të depërtojë në gjendjet e njerëzve, kështu që ai i ngre ata në çështjet parësore të dijes para çështjeve më të detajuara dhe të vështira.
2. Transmetuar nga Ebu Nu'ejm në "Hiljetul-Eulija" [1/79-80], el-Hatib el-Bagdadi në "el-Fekih uel-Mutefekih" [1/49-50] dhe Ibn Kethir në "el-Bidajeh uen-Nihaje" [9/47]