Përhapeni selamin

Falënderimi i takon All-llahut. Atë e falënderojmë dhe prej Tij falje dhe ndihmë kërkojmë. Kërkojmë mbrojtje nga All-llahu prej të këqijave të vetvetes dhe të veprave tona. Kë e udhëzon All-llahu s'ka kush e lajthit dhe kë e largon nga rruga e vërtetë, s'ka kush e udhëzon. Dëshmoj se s'ka hyjni tjetër përveç All-llahut , i Cili është Një dhe dëshmoj se Muhammedi është rob dhe i dërguar i Tij.
"O ju që keni besuar, keni frikë All-llahun me një frikë të denjë dhe mos vdisni, pos duke qenë muslimanë!" (Ali Imran: 102)
"O ju njerëz! Keni frikë Zotin tuaj që ju ka krijuar prej një veteje dhe nga ajo krijoi palën e saj, e prej atyre dyve u shtuan shumë burra e gra. Dhe keni frikë All-llahun që me emrin e Tij përbetoheni, ruajeni farefisin, se All-llahu është Mbikqyrës mbi ju." (En-Nisa:1)
"O ju besimtarë, keni frikë All-llahun dhe thuani fjalë të drejta. Ai (All-llahu) ju mundëson të bëni vepra të mira, jua shlyen mëkatet e juaja,e kush respekton All-llahun dhe të Dërguarin e Tij, ka shpëtuar me një shpëtim të madh." (El-Ahzab:70:71)
Thënia më e vërtetë është thënia e All-llahut, kurse udhëzimi më i mirë - udhëzimi i Muhammedit sal-lall-llahu 'alejhi ve sel-lem. Veprat më të këqia janë ato të shpikurat, çdo shpikje është bid'at dhe çdo bid'at është lajthitje, e çdo lajthitje çon në zjarr...

Përhapeni selamin

Selami është përshëndetje e veçantë e myslimanëve, ata me këtë përshëndetje përshëndeten dhe me këtë përshëndetje dallohen prej tjerëve. Mirëpo fatkeqësisht kjo përshëndetje shpesh herë ndodhë që të sulmohet nga disa bashkëkombës tonë si përshëndetje jo shqipe dhe se si e tillë nuk duhet të përdoret nga shqiptarët. Ata kur e thonë këtë nuk janë të sinqertë sepse në gjuhën e përditshme kanë hyrë shprehje të shumta jo shqipe, mirëpo askush prej tyre nuk i kundërshton këto shprehje madje edhe përdorimi i tyre është edhe më i shpeshtë. Selami është një përshëndetje e cila ka gjetur shtrirje një kohë shume shekujsh tek shqiptarët, andaj edhe të debatohet rreth saj se sa është shqiptare është një absurd i radhës.

Sidoqoftë, kur e promovojmë selamin si përshëndetje fetare në mesin e myslimanëve nuk refuzojmë përshëndetjet tjera shqipe pas selamit, por edhe e tregojmë vlerën dhe përfitimin nga kjo përshëndetje, ato fetare dhe ato psikologjike.

Në vijim do ti përmendim disa rregulla që kanë të bëjnë me selamin.

Pse kjo shprehje?

Pse është përcaktuar përdorimi i kësaj shprehje për tu përshëndetur mes veti myslimanët?

Kjo shprehje është zgjedhur të jetë përshëndetja e myslimanëve për dy arsye kryesore:

- Ka kuptimin e lutjes për shpëtim nga çdo defekt në fe apo në shëndet, vepër e cila vetvetiu e edukon myslimanin të ketë shpirtmirësi dhe të kujdeset për të gjithë njerëzit që e rrethojnë në jetën e përditshme, gjë e cila nuk ndodh me përshëndetjet tjera.

- Ka kuptimin e ripërtëritjes së marrëveshjes mes myslimanëve për mbrojtje të gjakut, nderit dhe pasurisë së tyre, vepër e cila tregon natyrën paqësore të myslimanit dhe rolin e tij konstruktiv në shoqëri. Ai me këtë lloj të përshëndetjes u tregon të gjithë atyre që e rrethojnë në jetë se njeriu nuk guxon të mendojë e jo më të veprojë për të nëpërkëmbë nderin, gjakun a pasurinë e atyre që e rrethojnë.

Pra është një proces i tërë i edukimit në vlera shumë kolosale, për të cilat nevoja e shoqërive tonë është tejet shumë e madhe, dhe sa vjen e shtohet edhe ma tepër.

Andaj, nëse këto kuptime që dalin nga selami janë të pakta, nuk e di se cila përshëndetje mund të na edukon në kësi gjëra pa investim nga ana jonë dhe në mënyrë të pavetëdijshme?!


Urdhri për përhapjen e selamit


Allahu, subhanehu ve teala, thotë:

{فَإِذَا دَخَلْتُمْ بُيُوتًا فَسَلِّمُوا عَلَى أَنْفُسِكُمْ تَحِيَّةً مِنْ عِنْدِ اللَّهِ مُبَارَكَةً طَيِّبَةً كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الآيَاتِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ} [النور: 61].

"... Kur të hyni në ndonjë shtëpi përshëndetni (ata që janë në to) me një përshëndetje të caktuar nga All-llahu (me selamun alejkum) që është e bekuar dhe e këndshme. Kështu All-llahu ua sqaron argumentet që t'i kuptoni". (En-Nur: 61).

Komentatorët e Kuranit duke e komentuar këtë ajet i kanë dhënë tre sqarime:

- Ta përshëndet njeriu tjetrin kur hynë në shtëpinë e tij.

- Të përshëndet familjen kur hynë në shtëpi.

- Të përshëndet robërit e mirë edhe nëse shtëpia është boshe.

Pejgamberi, sal-lallahu alejhi ve sel-lem, na ka thënë:

«حَقُّ الْمُسْلِمِ عَلَى الْمُسْلِمِ سِتٌّ». قِيلَ: مَا هُنَّ يَا رَسُولَ اللَّهِ؟ قَالَ :«إِذَا لَقِيتَهُ فَسَلِّمْ عَلَيْهِ، وَإِذَا دَعَاكَ فَأَجِبْهُ، وَإِذَا اسْتَنْصَحَكَ فَانْصَحْ لَهُ، وَإِذَا عَطَسَ فَحَمِدَ اللَّهَ فشمته، وَإِذَا مَرِضَ فَعُدْهُ، وَإِذَا مَاتَ فَاتَّبِعْهُ» [رواه البخاري ومسلم].

"Detyrat e myslimanit karshi myslimanit janë gjashtë. I thanë: cilat janë ato? Është përgjigjur:

- Kur ta takosh ti japish selam;

- Kur të thërret ti përgjigjesh ftesës;

- Kur të kërkon këshillë prej teje, ti japish këshillë;

- Kur të teshtinë dhe të thotë elhamdulilah- falënderoj Allahun, ti thuash: jerhamukallah - Allahu të mëshiroftë;

- Kur të sëmuret ta vizitosh;

- Kur të vdes t'ia përcjellësh xhenazen". (Buhariu dhe Muslimi).

Pejgamberi, sal-lallahu alejhi ve sel-lem, thotë:

«السلام اسم من أسماء الله تعالى وضعه في الأرض، فأفشوه بينكم؛ فإن الرجل المسلم إذا مر بقوم فسلم عليهم فردوا عليه كان له عليهم فضل درجة بتذكيره إياهم السلام، فإن لم يردوا عليه رد عليه من هو خير منهم» [رواه البزار].

"Selami është një emër prej emrave të Allahut, të cilin e ka shtrirë në tokë, andaj përhapeni mes jush. Nëse njeriu kalon pran disa njerëzve dhe u jep selam e ata ia kthejnë ua kalon atyre në shpërblim për një gradë, sepse ua kujtoi selamin, e nëse nuk ia kthejnë ua kthen ai që është më i mirë se ata". (Bezari, sahih).

Pejgamberi, sal-lallahu alejhi ve sel-lem, dhënien dhe kthimin e selamin e ka llogaritur si detyrë që kemi ndaj rrugës, duke thënë:

«إِيَّاكُمْ وَالْجُلُوسَ عَلَى الطُّرُقَاتِ». فَقَالُوا: مَا لَنَا بُدٌّ، إِنَّمَا هِيَ مَجَالِسُنَا نَتَحَدَّثُ فِيهَا؟ قَالَ :«فَإِذَا أَبَيْتُمْ إِلَّا الْمَجَالِسَ فَأَعْطُوا الطَّرِيقَ حَقَّهَا». قَالُوا: وَمَا حَقُّ الطَّرِيقِ؟ قَالَ :«غَضُّ الْبَصَرِ، وَكَفُّ الْأَذَى، وَرَدُّ السَّلَامِ، وَأَمْرٌ بِالْمَعْرُوفِ، وَنَهْيٌ عَنْ الْمُنْكَرِ» [البخاري ومسلم].

"Kujdes, mos rrini në rrugë. I thanë: disa herë e kemi patjetër, janë vendtubimet tona, ku flasim. Tha: nëse detyroheni të rrini rrugëve, atëherë jepjani hakun rrugës. I thanë: cili është haku i rrugës? Tha:

- ulja e shikimit,

- largimi i pengesave,

- kthimi i selamit,

- urdhërimi në të mirë dhe

- ndalimi nga e keqja". (Buhariu dhe Muslimi).


Historia e selamit

Na tregon Pejgamberi, sal-lallahu alejhi ve sel-lem, se selami është përshëndetja e parë e banorëve të dynjasë, me Ademin, alejhisselam, ashtu si dhe do të jetë përshëndetja e banorëve të xhenetit.

Ai, sal-lallahu alejhi ve sel-lem, thotë:

«خَلَقَ اللَّهُ آدَمَ وَطُولُهُ سِتُّونَ ذِرَاعًا، ثُمَّ قَالَ: اذْهَبْ فَسَلِّمْ عَلَى أُولَئِكَ مِنْ الْمَلَائِكَةِ، فَاسْتَمِعْ مَا يُحَيُّونَكَ، تَحِيَّتُكَ وَتَحِيَّةُ ذُرِّيَّتِكَ. فَقَالَ: السَّلَامُ عَلَيْكُمْ. فَقَالُوا: السَّلَامُ عَلَيْكَ وَرَحْمَةُ اللَّهِ. فَزَادُوهُ وَرَحْمَةُ اللَّهِ» [متفق عليه].

"Allahu krijoi Ademin, alejhisselam, të gjatë gjashtëdhjetë kutë, pastaj i tha: shko dhe përshëndeti ato melaqe dhe dëgjo se me çka do të përshëndesin, e ajo do të jetë përshëndetja jote dhe e pasardhësve tu. Tha: esselamu alejkum, e ata i thanë: ve alejkumusselam ve rahmetullahi ve berekatuhu. Shtuan ve rahmetullahi". (Buhariu dhe Muslimi).

Ky hadithe na tregon qartë se kjo është zanafilla e selamit në dynja dhe na mjafton të konsiderohet privilegj për ne kjo përshëndetje. Me këtë përshëndetje krijon një ndërlidhje historike me fillimin e njerëzimit, besoj se kjo na mjafton si nder për ne.


Përshëndetja e banorëve të xhenetit


Në xhenet na përshëndesin me selam melaqet por edhe besimtarët mes vete përshëndeten me selam.

Allahu, subhanehu ve teala, thotë:

{وَالْمَلائِكَةُ يَدْخُلُونَ عَلَيْهِمْ مِنْ كُلِّ بَابٍ سَلامٌ عَلَيْكُمْ بِمَا صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَى الدَّارِ} [الرعد/23، 24]

"... ata do t'i vizitojnë engjëjt duke hyrë në secilën derë. (u thonë) Selamun alejkum, me durimin tuaj gjetët shpëtimin; sa përfundim i lavdishëm është ky vend". (Er-Rad: 23- 24).

Gjithashtu Allahu, subhanehu ve teala, na tregon:

{ وَسِيقَ الَّذِينَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ إِلَى الْجَنَّةِ زُمَرًا حَتَّى إِذَا جَاءُوهَا وَفُتِحَتْ أَبْوَابُهَا وَقَالَ لَهُمْ خَزَنَتُهَا سَلامٌ عَلَيْكُمْ طِبْتُمْ فَادْخُلُوهَا خَالِدِينَ} [الزمر: 73].

"E ata që ishin të devotshëm ndaj Zotit të tyre, sillen në grupe te xhenneti, e kur arrijnë aty, dyert e tij i gjejnë të hapura dhe roja e tij u thotë atyre: “Selamun alejkum” - qofshi të shpëtuar, ishit të pastër, andaj hyni në të, aty do të jeni përgjithmonë". (Ez-Zumer: 73).

Kurse për përshëndetjen e besimtarëve mes vete na thotë:

{تَحِيَّتُهُمْ يَوْمَ يَلْقَوْنَهُ سَلامٌ} [الأحزاب:44]

"Ditën që e takojnë Atë (Zotin), përshëndetja e tyre është Selam (paqe) dhe për ta ka përgatitur shpërblim të mirë". (El-Ahzab: 44).

{لاَيَسْمَعُونَ فِيهَا لَغْوًا وَلا تَأْثِيمًا * إِلاَّ قِيلاً سَلاماً سَلام} [الواقعة:26]

"Aty nuk dëgjojnë fjalë të këqija as që janë mëkat (gënjeshtër). Vetëm thënie: selam pas selami". (El-Vakia: 25- 26).

{وَأُدْخِلَ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِمْ تَحِيَّتُهُمْ فِيهَا سَلامٌ} [إبراهيم:23].

"E ata, të cilët besuan dhe bënë vepra të mira, me urdhrin e Zotit të tyre u vendosën në xhennete, nën pallatet e të cilëve rrjedhin lumenj, ku do të jenë përgjithmonë. Përshëndetja e tyre në të është “Selam” – paqe". (Ibrahim: 23).

(vazhdon...)


Bekir Halimi,
20.3.2009